Tükenmişlik Sendromu Nedir?

Tükenmişlik sendromu, kişinin başarısız olması, yıpranması, enerjisinin ve gücünün azalması, ya da isteklerin tatmin edilmemesinin sonunda bireyin iç dünyasında meydana gelen tükenme durumudur. Günümüzde tükenmişlik sendromu, toplumda yaygınlığı artan bir sorundur. Tükenmişlik bir sendrom olduğundan dolayı tıbbi bir hastalık olarak görülmemelidir. Tükenmişlik sendromu, kişisel başarı, duyarsızlaşma ve duygusal tükenmeden oluşur. Depresyon ve tükenmişlik birlikte görülebilir. Bu sebeple, tükenmişlik sendromu depresyonun gelişimini etkileyen faktörler arasında yer alabilir.

https://youtu.be/4Wj5goc6ZAk

Tükenmişlik Sendromu Nedir?

Tükenmişlik, fiziksel ve uzun süreli olan yorgunluk, çaresizlik ve umutsuzluk duygularının kişinin hayatına, yaptığı işine ve ve çevresindeki insanlara karşı olumsuz tutum ve davranışlarına yansır. Tükenmişlik sendromu bir anda ortaya çıkan bir durum değildir. Yavaş yavaş ve sinsice ilerleyen bazı belirtilerden oluşur. Tükenmişlik sendromu belirtileri göz ardı edilirse hızlı bir şekilde ilerleyebilir ve çözümlenmesi fazla zaman alabilir. Bu nedenle, tükenmişlik sendromunun teşhisinin zamanında yapılması ve gerekli önlemlerinin alınması oldukça önemlidir.

Tükenmişliğin belirtileri, kişiden kişiye değişim gösterebilir. Ancak genel belirtileri 4 başlık altında incelenebilir. Bu belirtiler fiziksel, duygusal, davranışsal ve bilişsel belirtilerdir.

Tükenmişlik Sendromu Belirtileri

Tükenmişlik Sendromu Belirtileri

Tükenmişlik sendromu hafif belirtiler ile başlar. Bu belirtiler yorgunluk hissetmek, baş ağrısı ve uyku bozuklukları yaşamak şeklinde kendini gösterebilir. Psikolojik belirtiler, diğer belirtilere göre daha az belirgin olabilir.

1. Tükenmişlik Sendromunun Davranışsal Belirtileri:

• Ani tepkisellik ve eleştiriye karşı aşırı duyarlılık
• Sinirlilik, sabırsızlık ve alınganlık duygularını sık yaşamak
• Sabırsızlık
• Kişinin çevresindeki insanlara karşı düşmanlık duygusu
• Yapılan işlere karşı ilgisizlik ve tatminsizlik
• Suçluluk hissi ve çaresizlik

2. Tükenmişlik Sendromunun Fiziksel Belirtileri:

• Aşırı yorgun hissetme ve enerji kaybı
• Kalp çarpıntısı ve midede şişkinlik
• Sık sık kabız olma ya da hastalanma
• Uyumakta zorlanma veya uyku problemleri yaşamak
• Solunum güçlüğü çekmek
• Bacak ve sırt ağrıları başta olmak üzere yaygın bedensel ağrılar yaşamak

3. Tükenmişlik Sendromunun Bilişsel Belirtileri:

• Sevdiği aktivitelere karşı ilgi kaybı yaşamak ve sıkılmak
• Unutkanlık, dalgınlık ya da dikkat dağınıklığı yaşamak
• Kararları erteleme eğilimi ya da karar vermede güçlük çekmek

4. Tükenmişlik Sendromunun Duygusal Belirtileri:

• Ümitsizlik hissetmek
• Özgüven konusunda eksiklik yaşamak
• Sık sık hayal kırıklığı duygusu yaşamak
• Kendini değersiz ve soyutlanmış hissetmek
• Aşırı şüphecilik
• Eleştirilere karşı hassaslaşmak
• Yoğun kaygı ve huzursuzluk yaşamak
• Motivasyon eksikliği ve konsantrasyonda bozulma yaşamak
• Zihin karışıklığı ve düzensizliği

Tükenmişlik Sendromunun Evreleri

Tükenmişlik Sendromunun Evreleri

Tükenmişlik sendromunun 4 farklı evresi bulunmaktadır:

1. İlk evre idealistlik evresidir. Bu evrede kişi, kendisine ait sorumlulukları yerine getirebilmek için psikolojik ve fiziksel sınırlarını sonuna kadar zorlar. Fakat bu aşamada fazla zorlanmak kişinin enerjisinin yavaşça azalmasına ve yorgun hissetmeye başlamasına sebep olur.
2. İkinci evrede kişi beklentilerinin karşılanmadığını hissederek zamanının ve emeğinin boşa harcandığını düşünür. Böylece kişi duygusal bir bunalım içerisinde bulunur. Bu durum üçüncü evrenin oluşmasına sebebiyet verir.
3. Üçüncü evrede birey, yaşadığı olumsuz durumların düzelmeyeceğini düşünerek mutsuzluk, umutsuzluk ve yorgunluk duygularını hisseder. Kişi kendisini umutsuz hissettiği için herşeyden geri çekilmeye başlar ve içine kapanır. Bu evrede bireyin olumsuz duygusal yüklerinin artması sinir nöbetleri, öfke problemleri, uyku problemlerinin oluşmasına sebep olur.
4. Son evre olan dördüncü evre ise, apati evresi olarak adlandırılır. Bu evrede kişi, etrafında olan olaylara karşı tepkisiz kalır. Sosyal ilişkilerinde pasif bir rol alır ve iş hayatındaki sorumluluklarını yerine getirmekte zorlanır. Ayrıca geleceğe karşı olan umudunu yitirebilir.

Tükenmişlik Sendromunun Önlenmesi İçin Yapılabilecekler

Tükenmişlik sendromunun önlenmesi konusunda, kişinin kendisine ve çevresindeki kişilere bazı sorumluluklar düşmektedir. Bu konuda öncelikle kişinin içinde bulunduğu durumu tanımlayarak çözüm araması oldukça önemlidir. Kişi hayatı ve işiyle ilgili gerçekçi hedefler ve beklentiler içinde olmalıdır.

Kişi bir karar vermeden önce ya da bir işe başlamadan önce yapacağı için zorluklarını, risklerini ve karşısına çıkabilecek sorunları göz ardı etmemelidir. Tükenmişlik sendromuna karşı alınabilecek bazı önlemler şunlardır:

• Tükenmişlik sendromuyla ilgili bilgi sahibi olmak
• Kişinin kendini iyi tanıması ve ihtiyaçlarını belirlemesi
• Kişinin kendi sınırlılıklarını bilmesi ve kabullenmesi
• Kişinin hobi edinmesi
• İş hayatı ve özel hayat arasındaki monotonluğu azaltmaya yönelik uğraşlar
• Stres yönetimi konusunda bilgi sahibi olmak
• Kişinin problem odaklı değil, çözüm odaklı olması
• Kişinin istemediği durumlar karşısında ”Hayır” diyebilmesi
• Kişinin sosyal hayatının aktif olması

Tükenmişlik Sendromunun Tedavisi

Tükenmişlik Sendromunun Tedavisi

Tükenmişlik sendromunun tedavi süreci, durumun ilerlemişlik düzeyine göre değişiklik gösterir. Ruh sağlığı uzmanıyla yapılan görüşmeler sırasında, sendromun ortaya çıkmasını etkileyen faktörler belirlenmeli ve bu faktörlere yönelik önlemler alınır. Sendrom, kişinin iş hayatının ve gündelik hayatının ilerleyişini olumsuz yönde etkileyecek kadar şiddetlenmiş ve ilerlemişse hekim tarafından önerilen ilaç tedavisi uygulanabilir.

İlginizi çekebilir: Öfke Kontrol Bozukluğu Nedir?

YouTube kanalımız: https://www.youtube.com/c/begonyakadin

https://www.begonya.com/tukenmislik-sendromu/?feed_id=173588&_unique_id=6563228c74163