Bipolar Bozukluk Nedir? Semptomları Nelerdir?

Bipolar bozukluk, kişinin ruh halinde, enerjisinde ve işlev görme yeteneğinde değişikliklere neden olan bir beyin bozukluğudur. Bipolar bozukluğu olan kişiler, tipik olarak günlerden haftalara kadar farklı dönemlerde ortaya çıkan ve ruh hali dönemleri olarak adlandırılan yoğun duygusal durumlar yaşarlar. Bu ruh hali evreleri manik/hipomanik (anormal derecede mutlu veya sinirli ruh hali) veya depresif (üzgün ruh hali) olarak sınıflandırılır. Bipolar bozukluğu olan kişilerde genellikle nötr ruh hali dönemleri de vardır. Tedavi edildiklerinde bipolar bozukluğu olan kişiler dolu ve üretken bir yaşam sürdürebilirler.

Bipolar bozukluğu olmayan insanlar da duygudurum dalgalanmaları yaşarlar. Bununla birlikte, bu ruh hali değişiklikleri genellikle günler yerine saatler sürer. Ayrıca, bu değişikliklere genellikle aşırı derecede davranış değişikliği veya bipolar bozukluğu olan kişilerin duygudurum atakları sırasında sergilediği günlük rutinler ve sosyal etkileşimlerde zorluk eşlik etmez. Bipolar bozukluk, bir kişinin sevdikleriyle ilişkilerini bozabilir ve çalışmakta veya okula gitmekte zorlanmaya neden olabilir.

• Bipolar bozukluk, üç farklı tanıyı içeren bir kategoridir: bipolar 1, bipolar 2 ve siklotimik bozukluk.

Bipolar bozukluk genellikle ailelerde görülür. Bipolar bozukluğu olan bireylerin yüzde 80 ila 90’ının akrabalarında bipolar bozukluk veya depresyon vardır. Stres, uyku bozukluğu, uyuşturucu ve alkol gibi çevresel faktörler, hassas kişilerde duygudurum dönemlerini tetikleyebilir. Beyindeki bipolar bozukluğun spesifik nedenleri belirsiz olsa da, beyin kimyasallarındaki dengesizliğin düzensiz beyin aktivitesine yol açtığına inanılmaktadır. Ortalama başlangıç ​​yaşı 25’tir.

Erkekler ve kadınların bipolar bozukluğa sahip olma durumları eşittir. Bipolar bozukluğu olan kadınlara, genellikle 20’li veya 30’lu yaşlarda, tanı konur. Bazı durumlarda, belirtileri ilk olarak hamilelik sırasında veya doğumdan sonra fark edebilirler. Ayrıca bipolar II ile bipolar I teşhisi konma olasılıkları daha yüksektir.

Bipolar I Bozukluğu

Bipolar 1 Bozukluğu

Bipolar I bozukluğu, bir kişi manik bir dönem yaşadığında teşhis edilir. Manik bir dönem sırasında, bipolar I bozukluğu olan kişiler, enerjilerinde aşırı bir artış yaşarlar ve kendilerini dünyanın tepesinde hissedebilirler veya ruh halinde rahatsızlık duyabilirler. Bipolar I bozukluğu olan bazı kişiler de depresif veya hipomanik dönemler yaşarlar ve bipolar I bozukluğu olan çoğu kişide de nötr ruh hali dönemleri olur. Bipolar I bozukluğu olan kişilerde sıklıkla anksiyete bozuklukları, madde kullanım bozuklukları ve/veya dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi başka ruhsal bozukluklar bulunur. Bipolar I bozukluğu olan kişilerde intihar riski, genel popülasyona göre önemli ölçüde daha yüksektir.

Bipolar 1 Bozukluğu Semptomları

Manik Evre:

Manik dönem, bir kişinin günün büyük bir bölümünde aşırı derecede yüksek ruhlu veya sinirli olduğu, normalden daha fazla enerjiye sahip olduğu ve aşağıdaki davranış değişikliklerinden en az üçünü yaşadığı en az bir haftalık bir dönemdir. Semptomlar işte, ailede veya sosyal faaliyetlerde ve sorumluluklarda işlev bozukluğuna neden olacak kadar şiddetli olmalıdır. Manik dönemler yaşayan bazı kişiler, psikotik özellikler olarak bilinen düzensiz düşünce, yanlış inançlar ve/veya halüsinasyonlar da yaşarlar.

• Azalan uyku ihtiyacı, örneğin, normalden önemli ölçüde daha az uyumasına rağmen enerjik hissetme.
• Artan veya daha hızlı konuşma
• Konuşurken kontrol edilemeyen yarış düşünceleri veya hızla değişen fikirler veya konular
• Dikkat dağınıklığı
• Artan aktivite, örneğin huzursuzluk, aynı anda birkaç proje üzerinde çalışma.
• Artan riskli davranış örneğin hızlı araba sürüşü, normalden fazla yapılan harcamalar.

Majör Depresif Evre:

Bir majör depresif dönem, bir kişinin aşağıdaki belirtilerden en az beşini (ilk iki semptomdan en az birini içeren) yaşadığı en az iki haftalık bir dönemdir:

• Yoğun üzüntü veya umutsuzluk
• Kişinin bir zamanlar zevk aldığı faaliyetlere ilgi kaybı
• Değersizlik veya suçluluk duyguları
• Tükenmişlik
• Artan veya azalan uyku
• Artan veya azalan iştah
• Huzursuzluk (örn. Hızlanma) veya yavaş konuşma veya hareket
• Konsantrasyonda zorluk çekmek
• Sık ölüm veya intihar düşünceleri

Bipolar II Bozukluğu

Bipolar 2 Bozukluğu

Bipolar II bozukluğunun teşhisi, birinin en az bir majör depresif dönem ve en az bir hipomanik dönem geçirmesini gerektirir. İnsanlar bölümler arasında normal işleyişine döner. Bipolar II bozukluğu olan kişiler, genellikle ilk depresif dönemlerinin bir sonucu olarak tedaviye başvururlar, çünkü hipomanik dönemler genellikle zevkli hissettirir ve hatta işte veya okulda performansı artırabilir. Bipolar II bozukluğu olan kişilerde sıklıkla anksiyete bozukluğu veya madde kullanım bozukluğu gibi başka problemler bulunur ve bunlar depresyon veya hipomani semptomlarını şiddetlendirebilir.

Siklotimik Bozukluk

Siklotimik bozukluk, hipomani ve sıklıkla ortaya çıkan depresif semptomlarla birlikte birçok “ruh hali değişimlerini” içeren bipolar bozukluğun daha hafif bir şeklidir. Ancak siklotimi hastaları bipolar I veya II bozukluğundan daha az şiddetli semptomlarla duygusal iniş çıkışlar yaşarlar.

Bipolar Bozukluk Sebepleri Nelerdir?

Bipolar bozukluğun tek bir nedeni yoktur. Araştırmacılar, birkaç faktörün bipolar bozukluğun gelişmesinde etkili olduğunu düşünüyorlar.

• Genetik:

Bir kişinin ebeveynleri veya kardeşlerinde bipolar bozukluk varsa, bipolar bozukluğun gelişimi artar. Ancak genetiğin rolü mutlak değildir. Bipolar bozukluk öyküsü olan bir aileden gelen bir kişi, bu bozukluğu geliştirmeyebilir. Tek yumurta ikizleri üzerinde yapılan araştırmalar, ikizlerden birinde bozukluk gelişse bile diğerinde görülmeyebileceğini bulmuştur.

• Çevresek Koşullar:

Ailede ölüm, hastalık, zor bir ilişki, istismar, boşanma veya maddi sorunlar gibi stresli bir olay manik veya depresif dönemi tetikleyebilir. Bu nedenle, bir kişinin stresle başa çıkması da hastalığın gelişmesinde rol oynayabilir.

• Beyin Yapısı ve İşlevi:

Beyin taramaları bipolar bozukluğu teşhis edemez. Ancak yapılan araştırmalar, bipolar bozukluğu olan kişilerde bazı beyin yapılarının ortalama boyutunda veya aktivasyonunda ince farklılıkların olabileceğini ortaya koymuştur.

Bipolar Bozukluk Tedavisi Nasıldır?

Bipolar Bozukluk Tedavisi Nasıldır?

Bipolar bozukluk tedavisinde, hastalığın beyinde olumsuz etki yaratmasından dolayı gündelik hayatın aksamasının çözümüne yönelik tedavi edilmesi amaçlanır. Bipolar bozukluk tedavisinde  belirtilerin ortadan kaldırılması, hastanın duygu durumunun iyileştirilmesi ve duygu dalgalanmalarının giderilmesi hedeflenmektedir.  Tedavi, kişinin ruh halini stabilize etmeyi ve semptomların şiddetini azaltmayı amaçlar. Amaç, kişinin günlük yaşamda etkin bir şekilde çalışmasına yardımcı olmaktır.

Bipolar bozukluk tedavisi çeşitli şekillerde yapılabilir. Psikoterapi, semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir ve bir kişiyi bipolar bozukluğu yönetebilmesine olanak sağlayabilir. Bilişsel davranışçı terapi ve diğer yaklaşımlar aracılığıyla kişi stres gibi temel tetikleyicileri tanıyabilir ve yönetmek için adımlar atabilir ve mümkün olduğunca uzun süre istikrarlı ruh halini korumaya yardımcı olan faktörler belirlenebilir. Ayrıca hekim duygudurum düzenleyici, antipsikotik ilaçlar ve daha az ölçüde antidepresanlarla ilaç tedavisi uygulayabilir. İlaç tedavileri, ruh halini stabilize etmeye ve semptomları yönetmeye yardımcı olabilir. İlaçlı tedavi manik atak geçiren kişilere ilaçlı tedavi uygulanarak, kişinin içinde bulunduğu aşırı enerjik ve tutarsız ruh halinin dengelenmesi amaçlanır. Depresif ataklarda ise  kişinin yaşadığı aşırı karamsar ve mutsuz duyguların düzenlenmesine yönelik yardımcı ilaçlar kullanılır.

İlginizi çekebilir: Öğrenme Psikolojisi Nedir?

YouTube kanalımız: https://www.youtube.com/c/begonyakadin

https://www.begonya.com/bipolar-bozukluk/?feed_id=122997&_unique_id=64087c85be13e