Asperger Sendromu Nedir? Belirtileri Neler?
Asperger sendromu nedir? Otizm ile sık sık karıştırılan asperger sendromu aslında yüksek işlevli otizm sendromu olarak bilinmektedir. Bu kişiler oldukça sabırsız kişilerdir ve kendilerine ait olarak oluşturduğu bir rutinleri bulunmaktadır. Bu rutinlerin değişmesinden oldukça rahatsız olan asperger sendromunda kesin bir tedavi söz konusu değildir. Fakat destekleyici tedaviler söz konusudur. Bizler de bu yazımızdaasperger sendromunun tedavisi nedir? ve asperger sendromu belirtileri nelerdir? Gibi sorularının cevaplarını sizler için ele aldık.
Asperger Sendromu Nedir?
Asperger sendromu, otizm spektrumun bir parçası olan bir rahatsızlıktır. Ancak otizm spektrum bozukluğu olan bir kişiden farklı bazı özelliklere sahip olan bir durumdur Asperger sendromu. Aspergerli kişiler başkalarıyla iletişim kurabilirler. Lakin bununla birlikte neler olduğunu anlamakta güçlük çekebilirler. Bu da onları ikili ilişkilerde iletişim kurmanın zorluğuna sürükler. Asperger sendromlu kişiler, çevrelerinde ve duygularında, öğrenmelerinde herhangi bir değişiklik göstermezler ve ortalamanın üzerinde öğrenmeye sahiptirler.
Semptomların yoğunluğu bir çocuktan diğerine büyük ölçüde değişiklik gösterebilir. Dolayısıyla daha az belirgin olan vakaları tespit etmek çok daha zor olabilir. Bu nedenle, birçok insan sendromu yalnızca yetişkinlik döneminde, depresyon yaşadıklarında veya yoğun ve tekrarlayan anksiyete atakları yaşamaya başladıklarında farkına varabilirler.
Otizmden farklı olarak, Asperger sendromu genel öğrenme güçlüklerine neden olmaz ve bu sendroma sahip kişilerin sabit rutinler oluşturma ihtiyacı duymaları oldukça yaygın bir durumdur.
Asperger Sendromu Belirtileri
Asperger sendromu belirtileri otizmden farklı olarak ayrılmaktadır. Asperger sendromunun belirtileri aşağıda gibi listelenmiştir;
- Asperger sendromu yaşayanlar diğer insanlarla bağ kurmada zorluk yaşarlar: Bu sendroma sahip çocuklar ve yetişkinler, katı düşünce yapısına sahip olduklarından ve diğer insanların duygu ve ihtiyaçlarını umursamıyormuş gibi görünecekleri için sağlıklı bir bağ kurmakta zorluk yaşarlar. Başkalarının duygularını ve düşüncelerini anlamakta güçlük çektiklerinden, genellikle diğer insanlarla iyi geçinmekte fazlasıyla güçlük çekerler.
- Asperger sendromu yaşayanlar iletişimde zorluk çekerler: Asperger sendromlu kişiler, ses tonu değişiklikleri, yüz ifadeleri, vücut hareketleri, ironi veya alaycılık gibi dolaylı sinyallerin anlamlarını anlamakta güçlük çektikleri için iletişim kurmak onlar için bir hayli zor olacaktır. Bu nedenle yalnızca kelimenin tam anlamıyla söylenenleri anlarlar ve yan anlam veya şakalara karşılık tepkileri sağlıklı olmayacaktır.
- Asperger sendromu yaşayanlar kuralları anlamazlar: Asperger sendromun varlığında, çocuğun sağduyuyu kabul edememesi veya sırasını beklemek veya konuşmak için sırasını beklemek gibi basit kurallara saygı duymaması beklenmemelidir. Algıları bu konuda zor olacağı için bilinçli bir şekilde yaklaşılması gerekir. Tabi bu durum büyüdükçe çocukların sosyal etkileşimini giderek zorlaştıracaktır.
- Asperger sendromu yaşayanlarda dilde, gelişmede veya zekada gecikme yoktur: Asperger sendromlu çocuklar normal gelişim göstermektedir. Konuşmayı veya yazmayı öğrenmek için daha fazla zamana veya eğitime ihtiyaçları yoktur. Ek olarak, zekâ seviyeleri de normaldir veya genellikle ortalamanın üzerinde olduğu gözlenmektedir.
- Asperger sendromu yaşayanlar sabit rutinler oluşturma ihtiyacı hissederler: Dünyayı biraz daha az kafa karıştırıcı hale getirmek için Asperger sendromu yaşayan insanlar çok sabit ritüeller ve rutinler yaratma eğilimi göstermektedir. Faaliyetler veya randevular için siparişte veya zamanlarda değişiklikler hoş karşılanmayacaktır. Çocuklarda ise bu özellik, çocuğun okula gitmek için hep aynı yolu yürümek zorunda kalması, evden geç çıktığı zaman üzülmesi veya kullandığı sandalyeye birinin de oturabileceğini ihtimalini anlayamaması durumunda rastlanmaktadır.
- Asperger sendromu yaşayanların çok özel ve yoğun ilgi alanları bulunmaktadır: Bu kişilerin belirli etkinliklere uzun süre odaklanmaları ve aynı şeyle, örneğin bir konu veya nesneyle uzun süre eğlenmeleri oldukça yaygın görülen bir durumdur.
- Asperger sendromu yaşayanlar oldukça sabırsızdırlar: Asperger sendromunda, kişinin çok sabırsız olması ve başkalarının ihtiyaçlarını anlamakta güçlük çekmesi, genellikle kaba olarak görülse de bu belirtilerle gözlenmektedir. Buna ek olarak, belirli bir konuda çok fazla derinliği olan daha resmi bir konuşmayı tercih ettikleri için kendi yaşlarındaki insanlarla konuşmayı sevmemeleri ve samimi üsluptan kaçınmaları yaygındır.
- Asperger sendromu yaşayanlar motor koordinasyon uyumsuzluğu yaşayabilirler: Genellikle sakar ve garip olan hareketlerin koordinasyonu eksikliğinden kaynaklı olabilir. Bu sendromlu çocukların alışılmadık veya garip bir vücut duruşuna sahip olmaları gözlendiği için motor koordinasyon uyumsuzluğu yaşayabilirler.
- Asperger sendromu yaşayanlar duygu kontrollerinde eksiklik yaşarlar: Asperger sendromunda duygu ve duygularını kontrol etmekte zorluklar vardır. Bu nedenle, duygusal olarak bunaldıklarında tepkilerini kontrol etmekte zorlanabilirler.
- Asperger sendromu yaşayanlar uyaranlara karşı aşırı duyarlılık gösterebilirler: Asperger sendromu yaşayan insanlar genellikle yüksek duyulara sahiptir ve sonuç olarak, genellikle ışıklar, sesler veya dokular gibi uyaranlara aşırı tepki gösterirler.
Bununla birlikte, duyuların normalden daha az gelişmiş gibi göründüğü bazı Asperger vakaları da bulunmaktadır. Bu da onların çevrelerindeki dünyayla ilişki kurmalarını zorlaştırır.
Asperger Sendromunun Tedavisi
Asperger sendromu tedavisi, yaşam kalitesini ve iyi olma duygusunu geliştirip daha sağlıklı iletişim kurmayı amaçlamaktadır. Bu nedenle, tedavinin tanıdan hemen sonra ve ideal olarak çocukluk döneminde başlatılması, tedavi boyunca daha iyi sonuçlar alınması ve daha hızlı gelişim göstermesi için oldukça önemlidir.
Genellikle Asperger sendromu tedavisi, terapileri zaman içinde birbirlerini tamamlayacak şekilde koordine eden çok disiplinli bir ekip tarafından yapılmaktadır. Başlıca 3 kategori altında toparlayabiliriz.
Psikolojik takip
Asperger sendromunda, sendromun temel özelliklerinin seanslar sırasında gözlenmesi ve bu özelliklerin en belirgin olduğu durumların tespit edilmesi mümkün olduğu için psikolojik takip gereklidir. Ayrıca psikologla yapılan tedavi sırasında kişi, günlük yaşamının bir parçası olmayan “bilinmeyen” biriyle konuşmaya ve yaşamaya teşvik edileceği için çok daha sağlıklı olacaktır.
Terapiler sırasında geliştirilebilen özellikleri destekleyebilecekleri için ebeveynlerin, arkadaşların ve öğretmenlerin psikolojik destek sürecine katılmaları önerilir ve bu durum oldukça önemlidir. Çocuğunuza yardımcı olmak için aşağıdaki yazılanlara dikkat edebilirsiniz;
- Basit, kısa ve net emirler verebilirsiniz. Örneğin: "Oyun oynadıktan sonra bulmacayı kutuya koyun" ve "Oyun oynadıktan sonra oyuncaklarınızı kaldırın"
- Çocuğa eylem anında neden böyle davrandığını sorabilirsiniz.
- Başka birine küfretmek veya bir şey fırlatmak gibi yanlış tutumun hoş olmadığını veya başkaları için kabul edilemez ve kötü karşılanacağını, çocuğun hatayı tekrarlamaması için açık ve sakin bir şekilde anlatın.
- Çocuğu sahip olduğu davranışlar için yargılamayın. Unutmayın ki sizin gibi sağlıklı bir iletişim içerisinde değil.
Konuşma terapisi seansları
Bazı durumlarda Asperger sendromlu bir kişi diğer insanlarla konuşmakta zorluk çekebilme ihtimalinden dolayı, bir konuşma terapisti ile yapılan seanslar konuşmayı ve cümle oluşumunu teşvik etmeye yardımcı olacaktır. Ek olarak, seanslar ses tonunun ayarlanmasına da yardımcı olacaktır. Çünkü bazı durumlarda kişi gerekli olmayan durumlarda daha güçlü bir şekilde bağırabilir veya konuşma içerisinde bulunabilir.
Konuşma simülasyonu yoluyla diğer insanlarla etkileşime yardımcı olmanın yanı sıra, konuşma terapisti, psikoloğun yardımıyla tanımlanan duyguların doğru ifade etmesine de yardımcı olacaktır.
İlginizi çekebilir: Sağlık Psikolojisi Nedir?
YouTube kanalımız: https://www.youtube.com/c/begonyakadin
https://www.begonya.com/asperger-sendromu/?feed_id=92499&_unique_id=635d17d12445a
Yorumlar
Yorum Gönder